Le Comité International a été créé pour mettre de l’ordre dans les mazikua de la diaspora. Pour ce faire, le Comité International cherche chaque fois à rappeler aux membres de la diaspora les lois ou minsiku mia Bundu Dia Kongo pour les aider à améliorer la qualité du travail et mettre fin aux désordres car « Mvualangani ka yimanisanga mvualangani ko ».
-
Il est permis à un groupe d’adeptes d’ouvrir un nouveau zikua mais ils doivent au préalable se conformer aux prescrits des articles 52, 53, 54, 55, 56, 57,58 et 59 de minsiku mia Bundu Dia Kongo
-
Tout adepte qui a eu un songe, un rêve doit au préalable respecter la procédure contenue dans les minsiku mia Bundu Dia Kongo dans ses articles 32 et 44.
-
Sur Instruction de Nlongi a Kongo, le Comité international a demandé à tous les adeptes de BDK de faire le nsukululu a ntima, afin de se pardonner mutuellement et de cultiver l’amour entre adepte (cfr lettre nsukululu a ntima)
Espérons que cette lettre rencontrera votre bonne compréhension, daignez agréer, l’expression de nos sentiment fraternels « tumama bu kokondolo mu luzolo lua Tata Nzambi’a Mpungu, mamonsono malenda vanga muana muntu mena ma mpamba ».
- E Kodi disisa Bambuta yilande, Kodi yaye.
- Je suivrais la Lois Sacrée nous léguée par nos Frères Aînés, c’est le Kodi dia Moyo.
Note : MINSIKU MIA BUNDU DIA KONGO doit être respecter par tous les Adeptes de Bundu dia Kongo et les membres du Parti Politique Bundu dia Mayala (Aile Politique de BDK).... Le non respect des MINSIKUA MIA BDK engendre des voyous, des gens mal éduqués, des têtes dures qui salissent BUNDU DIA KONGO et BUNDU DIA MAYALA !
En ma qualité de Président du Comité des Sages de BDK dans les Amériques, moi Ntumua Mase condamne fermement tous les propos de ces gens sur la RADIO KONGO DIETO qui sont des ENNEMIS DE BUNDU DIA KONGO et SON CHEF OINT MFUMU MUANDA NSEMI !
Aux vrais Adeptes de BUNDU DIA KONGO en Europe a faire règner l'ordre car vous connaissez tous les MINSIKU MIA BUNDU DIA KONGO !
MFUMU MUANDA NSEMI vous recommande de mettre hors d'état de nuire ces personnes mal intentionnée en utilisant les législations en vigueur dans les pays où sont implantés BDK et BDM !
A quoi bon répondre à leurs attaques sur les réseaux sociaux alors qu'il est simple de traîner ces gens dans un Tribunal compétent si vous avez un dossier solide en béton armé car en Europe tout le monde à le droit d'avoir un avocat pour se défendre !
Même les voyous sont défendus par des avocats !
Je m'adresse à ces gens d'Europe déguisés en Adeptes de BDK qui insultent les cadres de BDK, de BDM, et MFUMU MUANDA NSEMI.... Ces gens qui travaillent avec NA KIASUAMA afin de détruire l'influence de BUNDU DIA KONGO en Europe, en Amériques et le reste du monde.
Si ces gens étaient des Authentiques Adeptes de BDK et Disciples de MFUMU MUANDA NSEMI alors ils allaient respecter toutes les décisions venant de NKAKA et non commentés stupidement les KONGO DIETO écrits par NE MUANDA NSEMI !
Mettez donc fin à vos comportements de MPEVE ZA SUMUKA a dit Ntumua Mase !
CEUX QUI MECONNAISSENT LES MINSIKU MIA BUNDU DIA KONGO SONT PARDONNES !
PAR CONTRE CEUX QUI LES CONNAISSENT EN LES TRANSGRESSANT SONT DES MBUA ZA NTANTU ! BU NTELE !
- Kodi dia moyo, ka dikomua, ka disumunua nlongo.
- La Loi Sacrée ne peut être modifiée, ni transgressée.
MINSIKU MIA BUNDU DIA KONGO (Version Originale écrite en Kikongo ma Kasi)
1. Mu nsamu miamio, i malongi ntete mafuete tekela mu nkumbu yantete, mboki masembo mu nkumbu yanzole, ye tumbu mu nkumbu yatatu.
Inga, landila nkumbu tatu, vo muntu keti wa kaka ko, buba i mu ntangu yoyo mfumu kana banzila dio mu vana tumbu kifuete tanina kisalu, kidivo kialembua fuasua.
2. Ka diana luve nkutu ko kua Kesa dia BDK mu nua diamba evo marijuana.
3. Bu tuzolele sungika nkombo yimonekene mu muntu, tubindamene sadila mpova za kimpangi, za vumi, za luzitu.
4. Ka diena luve nkutu ko kua Kesa mu vova luvunu va ntadisi a makesa mankaka ma Bundu dia Kongo.
5. Yenge tuvanasananga mu Bundu dia Kongo, kansi ka fibasana mu nzila nkutu ko bu tuzolele vanasana mbote.
6. Ka diena luve nkutu ko kua makesa ma Bundu dia Kongo mu yobela ambi mu diambu dia Zola soba nkand'a nitu watuvana Tata Nzambi.
7. Tomba mu tomesa nsuki zatuvana Tata Nzambi a Mpungu i diumbu diena luve, kansi ka diena luve nkutu ko kua makesa ma Bundu dia Kongo mu sumba nsuki za mindele ye vuata zo.
8. Mvuatulu za kinsuza, za buntika, za bumpumbulu, ye mpila zazo za mayuya ka zena luve nkutu ko mu Bundu dia Kongo.
9. Mu makesa mandi mamo, Bundu dia Kongi zolele mono mpeve ya luyinunu, ya vumi, ye luzitu mu mpovolo, mu mvuatulu, ye mu ndiatulu. Ndiona lembolo diatila bonso bobo sumuni nsiku.
10. Mu Bundu dia Kongo, nleke bindamene zitisa bantu babo bamviokele mu mimvu. Bika mbuta kazitisanga baleke mpe.
11. Ka diena luve nkutu ko kua nleke mu fuemena mbut'a muntu ye kum'bamina evo kum'vovesa mpova zikondolo vumi, i mpova za kinua, za mayama, ye ntungolo.
12. Kesa dia Bundu dia Kongo fuete longoka mu zaya sadila ntangu, mu zaya zitisa ntangu ye nsilulu zandi zazo.
13. Mfumu Nzambi'eto kazolele kinsuza ko. Idina, bizumba va kati kua bantu bole balembua kuelana ka biena luve nkutu ko kua makesa ma Bundu dia Kongo.
14. Mu Bundu dia Kongo, ka diena luve nkutu ko kua bakento ye babakala mu kuenda yobelela mu kizinga kimosi, kana ku mfinda evo mpe mu bizinga biantunga mu zimbanza.
15. Ngonda ka ngonda, Kesa dia Bundu dia Kongo bindamene bakanga buku kia kumi biabio bikabeki mu ngonda ye vana kio bonso nkailu wa matondo mandi kua Mfumu Nzambi, kua Sielo kia Tata Nzambi, kua dibundu, kua muntu wena mu mpasi, evo kua zinuni, kua bibulu, kua ntoto.
16. Ka diena luve nkutu ko kua Kesa dia Bundu dia Kongo mu finga Kesa diankaka, evo mpe mu kum'vovesa yikondolo luzitu.
17. Ka diena luve nkutu ko mu nua malavu mu lumbu kia lukutukunu ye bimoko bia Bundu dia Kongo.
18. Kesa dia Bundu dia Kongo kalendi kala muivi ko, ka ntani, nkua bungudi, ye bumbatu nkutu ko.
19. Ka diena luve nkutu ko kua Kesa dia Bundu dia Kongo mu kala ye nkumbu za banzenza, evo vana bana bandi, vata diandi, ovo mpe kompani diandi nkumbu zatuka mu ndinga zanzenza.
20. Kikongo i ndinga yavana Tata Nzambi'a Mpungu kua beto Bakongo, kidivo tuasadilanga ndinga yayi mu nsamu miamio mia zingu kieto. Idina, ka diena luve nkutu ko Kesa dia Bundu dia Kongo mu kuenda vovenge ndinga za banzenza mu mavata meto beto Bakongo.
21. Kesa dia Bundu dia Kongo diena mu mpasi, dibutidi, diena kimbevo, dieti kuela, evo difuilulu fuete vewa lusadusu kua makesa mankaka ma Bundu dia Kongo.
22. Landila mimvu mitanu, bisalu bia Mfumu za Kinlongo, za lusanga, ye mayala nikongoleluanga. Babo balembolo nunga mu sala kisalu kiamfunu balenda sembua, evo sobua bifulu mpe.
23. Lufulu lua malongi ma Bundu dia Kongo luena mu MALONGI MA MINU, mu NGANGA ZA KINLONGO, mu MVUTU ZA BISAMBU, ye mu MINSIKU MIA BUNDU DIA KONGO. Wonso muntu (dionso zikua) lembolo zaya malongi mamo mena mu minkanda miami miya kalungidieti ko mu baka ye yantika sadila MAKONGO. I bobo kaka batomene zaya minkanda miami miya miantete, ye bazeye zitisa MINSIKU MIA BUNDU DIA KONGO, bafuene mu baka ye sadila MAKONGO.
24. Kesa dia Bundu dia Kongo bindamene zitisa mfumu zazo zituadisanga bisalu bia Bundu dia Kongo ye tumamana lutumu lua mfumu zazi mu nzil'a ndungusulu a bisalu bia Dibundu dieto.
25. Ndiona lembolo zaya zitisa ye tumamana mfumu yeti tuadisa Ziku kafuene mu kituka Mfumu'a Zikua yandi kibeni nkutu ko. Kadi tekela mu yala bantu bankaka, muntu fuete teka yalua. Tekela mu yantika tuma, muntu fuete teka longoka mu tumua ye tumama.
26. Ka diena luve nkutu ko kua ngudi ye ndumba zena Bundu dia Kongo mu vuata m'bati (kupe) evo mpe mbatila (=pantalon).
27. Kesa dia Bundu dia Kongo bindamene kala kinati kia ntumbu yilondanga nlele wa kimpangi kia Bana ba Kongo, kansi ka kibâku ko kibâkanga ye luta pasulanga nlele wa kimpangi kia Bana ba Ntuka Kongo.
28. Luzitu mu Bundu dia Kongo luenina mu makuela, bonso buenina Fukiansi kiasisa Bambuta. Bika ndiona zolele nkento kam' kuelela bonso buenina Fukiansi kiasisa Bakulu beto. I bonso bobo Nsiku utele.
29. Kesa dia Bundu dia kongo bindamene bonga Sabala kifuasanga ye sadila kio mu mvit'a mpulusu ye ntomosono a zingu kia Bana ba Kongo. Ndiona una tatamana sadila Sabala kiandi mu nata mvualangani ye fuasa kena ye Mpeve ya Bundu dia Kongo nkutu ko.
30. Mpeve ya bukolo ye ntungolo yena mpeve ya Nkadiampemba, ka yena mpeve ya makesa ma Bundu dia Kongo nkutu ko. Kadi mpeve ya Bundu dia Kongo yena mpeve ya TUMANA ye NGUIZANI va kati kua makesa mu mvit'a mpulusu a Kongo. Ndiona lembolo songa mpeve yayi mu kisalu kikatumunu sumuni Nsiku.
31. Ka diena luve nkutu ko kua Kesa dia Bundu dia Kongo mu vanga dionso-dionso diambu dilenda fuasa lukumu lua muntu ye kotesa kitantu kivambesanga mpangi za Zikua dimosi, za moyo umosi, za vata dimosi.
32. Muntu lotolo ndozi yitadidi salu kia Bundu dia Kongo, evo nsamu mia muntu, kena ye luve nkutu ko mu nsonga yo kua wonso-wonso muntu. Salu kiandi i mu fila ndozi yayi kua Mfumu'a Kinlongo kia Bundu dia Kongo ku Kinsasa.
33. Mu Bundu dia Kongo, wonso muntu tambudi mbikudulu mu muntu wankaka bika kasonga yo kua Ntuadisi a Kabu una yo sadila mu nduenga ye lunda mansueki ma bantu.
34. Ka diena luve nkutu ko kua Kesa dia Bundu dia Kongo mu bonga mansueki ma ndozi, evo mbikudulu, za bantu ye songa mo kua wonso-wonso muntu.
35. Mu mfinda yimosi ka mulendi tonganana nkosi zole nkutu ko. Idina ndiona kondolo vumi mu Ntuadisi mia BDK wena nkua mpeve ya mvualangani yena kitantu ye mpeve ya BDK.
36. Kesa dia BDK bu dikotele mu mpasi, kana mpe nkutu vo ku nkombo kena; kansi, teka kum'katula ntete mu mpasi, landila diodio si wamvana ndongi ye kumvanina zo mu mpova za kimpangi, za vumi, ye luzitu.
37. Ntuadisi a Kabu dia bantu fuete kala ye Mpeve ya Kitata yizeye vibidila mpila zazo za nkombo za bantu, ye yizeye zo tombela nzila zabiza mu sungika zo. Ndiona kondolo mpeve yayi kafuene mu kala mfumu nkutu mu BDK.
38. Mikanda mia BDK ka miena mia nsuekanga mu nzo nkutu ko. I salu kia Kesa dia BDK mu TANGANGA mio ye TANGISANGA mio ntangu za ntangu kua bantu bampila mu mpila mu kinzungidila kiandi, kuako ku kena.
39. Salu kia nkombo i mu fuasa kisalu kia bantu ye kakidila bantu bobo mu baka ndungunu yibazolele baka mu kisalu ki beti sala. Idina, nkombo zazo zifuete sungikua, bu zimonekene.
40. Mpeve ya Tata Nzambi yizolele luengesa bantu yilenda sadila ndozi. Mu katula bantu mu nzila yambote, mu kubazimbikisa ye kubanata mu nzila yambi, Mpeve zasumuka za Nkadiampemba zizeye sadila zindozi mpe. Idina ndozi zazo zifuete fiongonenua ye tombua mu zaya ku zitukidi ye nki zizolele vova.
Ka diena luve nkutu ko mu vova kua makesa ndozi evo mbikudulu zilenda nata kitantu va kati kua makesa ma BDK.
41. Tuzeye dio vo ndoki zena mu nsi zazo, ye mu makanda mamo ma bantu, kansi mu BDK ka tubikulanga zindoki nkutu ko. Kadi mavata mamingi mamene fua mu diambu dia mbikudulu za ngunza zilembolo zaya mu kukiyala ye lunda mansueki ma bantu.
Salu kieto mu BDK i mu tomba mu sadisa bobo bena mu mpasi, ye tomba mu vutula yenge ye nguizani mu makanda mamo ma Ntuk'a Kongo.
Nkia ndandu kua beto mu bikula zindoki, vo Kimbevo ki batunatini kimanisi kuandi ?
Nki tuna baka mu bikula zindoki, vo kimbevo ka kimanisi ko ?
Nki kilutidi mfumu : manisa mpasi za muntu, evo bikula zindoki ye vambesa makanda ma bantu ?
42. Mu BDK ka diena luve nkutu ko mu nata muningu wankaka ulembolo dedakana ye muningu wa malongi mena mu minkanda mia NLONGI A KONGO.
43. Diena luve kua bantu babo mu kubika malongi ye soneka minkanda. Kansi, muntu kubikidi malongi, evo mpe tambudi mo mu ndozi, kena ye luve mu yantika vika longa ye muangisa malongi momo ko, tekela mateka fiongonenua kua NLONGI A KONGO.
44. Bika ndiona tambudi ndozi kasoneka yo ye fila yo kua mfumu a kinlongo kia kongo ku kinsasa, kidivo bambuta bafiongonena yo ye tomba mu zaya malongi mena mu ndozi yoyo ye buansadila mo.
45. Vueza kuena nayaki-yaki, kansi sala ye tomesa kuena mpasi. Ndiona lembolo zaya mu tomesa kisalu kia kiandi kena ye luve nkutu ko mu vueza kisalu kia muntu wanteka mu Bundu dieto. Teka tomba ntete mu tomesa kisalu kia kiaku, tekela mu tomba mu vueza kisalu kia bantu bankaka.
46. Muntu weti vova va yuti dia bantu bu kavengi nkombo, ka diena luve nkutu ko mu kum'ziona mpova mu kinua ye ntungolo, ye kum'semba va mesa ma bantu. Nkombo yilenda sungikua va meso ma bantu, kansi diodio difuete salamana mu mpova za luzitu.
47. Bu zolele vana malongi kua muntu vengi nkombo va yuti dia bantu, um' baka, luenda yandi va lueka, ye um'vanina ndongi mu mpova za kimpangi za vumi, ye luzitu mu kinsueki.
48. Ka diena luve nkutu ko kua makesa ma BDK, ye bantu bankaka, mu lutakana ku nzo a Nkuluntu a BDK, evo kuenda kum'tala ka ku kasadilanga. Diadi dilenda salam, vo i yandi kibeni Nkuluntu a Bundu dia Kongo lombele dio. Vonkatu, buna ka diana luve ko.
49. Ndiona zolele monana ye Nkuluntu a BDK bindamene kuenda songa nsatu zandi kua Mfumu'a Kinlongo una kum'sila lumbu ye fulu ki balenda monana ye Nlongi'a Kongo.
50. Mfumu'a Zikua, Mfumu'a Kinlongo, Mfumu'a Lusanga, ye Mfumu'a Kisumaya bu bamene solua, nkumbu zau bu zimene luaka kua Mbuta za BDK, ka diena luve nkutu ko mu kubakatula kondua kua teka dio vaninua luve kua Mbuta za BDK. Bu bavenge nkombo, bika nkombo yoyo yasongua ku Mfumu'a Lusanga lua BDK, una yo songa kua Bambuta bana baka nzengolo.
51. Zikua bu dimene saluka, ka diena luve nkutu ko kua makesa mankaka ma Zikua diodio mu vambuka ye kuenda sala Zikua diankaka mu kondua kua bila kialudi.
52. Tekela mu katuka mu Zikua diankulu ye kuenda sala Zikua diampa, makesa mazolele dio vanga mabindamene teka songa nsamu wau kua Mbuta za BDK. Mu diodio, si basonga luzolo luau lolo kua Mfumu'a Lusanga lua Zikua diau una sonekena Mfumu'a Lusanga lua BDK ye kum' songo bila ki bazolele vangila Zikua diodio diankaka. Bu bamene soneka, badingalala ye vingila mvutu. Mu ntangu yoyo, bika batatamana sala ye tumamana mfumu za Zikua diankulu. Ka bana vanga diambu dimosi nkutu ko dilenda kotesa mvualangani ku Zikua, nateye Mfumu'a Lusanga lua BDK kana kubavana mvutu.
53. Mpeve ya nguizani tuzolele mu BDK, kansi ka mpeve ye mpaka ye kitantu nkutu ko. Idina, Zikua diampa ka dina vaninua luve mu salama ko, vo bobo bazolele vanga Zikua diodio beti dio vangila ku nsia mpeve ya kitantu ye mfumu za Zikua diankulu.
54. Mpeve ya kitantu bu yimonekene va kati kua Mazikua mole, bika mfumu za Mazikua momo zasadila nzila zazo mu manisina kitantu kiokio, vonkatu buna ndiona wena tuku kia kitantu kiokio lenda katulua va kiandu kiandi kia kimfumu mu Zikua.
55. Ka diena luve nkutu ko kua Kesa mu soka minsamu ye muangisa mambu malenda nata mpaka, kitantu, ye mvualangani mu Zikua. Ndiona wena ye mpeve yampila yayi kafuene mu vewa kimfumu nkutu ko mu BDK.
56. Mu mbanza zanene, Zikua diankulu bu diena nseke beni ye bibelo biankaka, bankua bibelo biantatuki balenda vewa luve mu sala Zikua diampa mu kibelo kiau. Diadi diena luve, ye difuete salukila mu mpeve ya nguizani ye bampangi bana sala mu Zikua diankulu.
57. Ka diena luve nkutu ko mu kotesa mpeve ya mpaka, ya kitantu, ye vambesa Zikua mu diambu kaka dia Na Mbadio kua ntungolo, kondolo mpeve ya nsalasani, ya tumana, ye zolele vo yandi kaka kakala Mfumu'a Zikua.
58. Kotesa mvualangani ku Zikua mu diambu dia nuanisa bimfumu i kimbangi kieti dio songa vo ndiona weti nuanina kimfumu kiokio kafuene mu kala mfumu nkutu ko. Kadi ndiona fuene mu kala mfumu i ndiona wena nkua mpeve ya kitata, ya zola, ya vumi, ya nguizani ye nsalasani.
59. Kintuadi kivananga ngolo. Idina ngolo za BDK zenina mu nguizani yena va kati kua Mazikua mandi mampila mu mpila. Ndiona utombanga mu nata songi-songi difuasanga nguizani yayi kafuene mu vewa kimfumu nkuto ko mu BDK.
60. I salu kia makesa, kia minlongi, kia minkengi, kia banganga, kia mfumu za mazikua, za mavula, za bimbuku, ye bonso bobo, mu tunga ye luta siamisa mpeve ya nguizani va kati kua makesa, kua mazikua, kua mavula ye bimbuku bia Kongo. Ndiona kondolo mpeve yayi kafuene mu kala mfumu nkutu ko mu BDK.
61. Ka vena kisalu kimosi nkutu ko vava Ntoto kilenda saluka, vo mbongo zikondolo. Idina, mu diambu dia ntungulu a Bundu dieto, tuyonzekanga minkailu mu nkutukunu zeto ye vananga buku kia kumi kia matondo meto kua Tata Nzambi.
62. Makesa bu mamene yonzeka mbongo za dibundu mu Zikua diau, mbongo zazi zina kabua mu bikunku biole :
1) Makumatanu mu nkama (50%) mu mbongo zazi mana tulua mu lukobe lua Zikua ye sadulua mu bisalu bia Zikua.
2) Makumatanu mu nkama mankaka mana fidusua ku Salu kia Bivanza (= le Service des Finances) bia BDK ku Kinsasa ku zina sadulua bisalu bianene bia Ntu a BDK, ku Kinsasa.
63. Tekela mu sadila mbongo za Zikua, Mfumu'a Zikua ye bilandi biandi bitatu (Kinlongo, Lusanga, Kisumaya), ye Mfumu'a Kabu dia Bivanza bafuete teka kutukana, tala nsamu una vayikusulua mbongo, ye zenga ntalu yifuete vayikisua. I bumosi mpe mu Vula, mu Kimbuku, ye Ntu a BDK.
64. Nsamu mitadidi mbongo za BDK miena va moko ma Mfumu'a Salu kia Bivanza bia Zikua, Mfumu'a Salu kia Bivanza bia Vula, Mfumu'a Salu kia Bivanza bia Kimbuku, ye Mfumu'a Salu kia Bivanza bia BDK. Yandi i mfumu'a Kabu dia Bivanza mu BDK, mu kimbuku, mu vula, mu zikua. Ndefi'a Kabu dia Bivanza yivovanga vo : Kiame i vua, kieto ka vua ko.
65. Salu kia Kabu dia Bivanza i mu lunda mbongo za BDK, ye sosa nzila zazo zilenda kotesa mbongo mu BDK.
66. Mbongo za Zikua zivayikilanga kaka ku nsia lutumu lua Mfumu'a Zikua. Kabu dia Bivanza ka dilendi vayikisa mbongo za Zikua nkutu ko, vo Mfumu'a Zikua katumini dio ko. I bumosi mpe mu Vula, ye mu lukobe luangudi lua BDK.
67. Mpiaya yivondanga zimfinda, yifukisangabibulu bia mfinda, yifuasanga lubutu lua ntoto, yisikisanga nto za minlangu, ye natanga nsatu, malema, ye bumputu mu nsi. BDK mfinda zanene kazolele vutuka mona mu nsi'eto yayi. Idina, ka diena luve nkutu ko kua makesa ma BDK, ye bantu bankaka, mu yoka mpiaya mu nsi'eto. I salu kia makesa ma BDK mu mavata meto mu kuna mfinda zampa ye tanina zo mu bizunga biabio bia Kongo.
68. I salu kia Kesa ma BDK mu sosela ye bakila makesa mankaka ma BDK kisalu kompani dikasadilanga. Ndiona una lembua dio vanganga kena ye Mpeve ya Mvuluzi ya makesa makedika ma BDK nkutu ko.
69. Ndiona kondolo vumi mu bakento bangani bakuela, ye mu ndumba za BDK, kafuene mu kala mfumu nkutu ko mu BDK.
70. Bifu biambi bia Mfumu'a Zikua tinisa bitinisanga bantu bazolele kota mu BDK. Idina, ka diena diambote nkutu ko mu vana kimfumu kua nkua bifu biambi. Bika mfumu zazo za mazikua zatomesa bikadulu biau, kidivo bisalu bia BDK bienda ku ntuala bonso buenina luzolo lua Bakulu beto.
71. Mu zimbanza, bika Zikua- Zikua diasa ngolo mu sumba lupangu lua Zikua, kidivo bisalu bia mazikua biasalukilanga mu mpangu za Dibundu.
72. I salu kia Mfumu'a Zikua mu lundanga MAKONGO ma Zikua diandi, ye i ku Zikua KAKA makesa mafuete kuiza tangilanga MAKONGO. Ka diena luve nkutu ko mu vana MAKONGO ma Zikua kua Kesa kidivo kanata mo ku nzo andi.
73. Nkia ndandu kua beto mu bonga MASONEKUA MANLONGO ma dibundu dieto ye vana mo kua bantu babelanga BDK ?
Ndiona lembolo kala Kesa dia BDK kena ye luve nkutu ko mu simba MAKONGO ye tanga mo yandi kibeni.
Diena luve kua wampila yayi mu kuiza wa malongi ma BDK ku Zikua, kansi ka diena luve nkutu ko mu kumvana MAKONGO kasimba mo ye tanga mo yandi kibeni.
74. MAKONGO i Nkanda ufuete sadiluanga mu luzitu. Ka malendi sadiluanga bonso wonso-wonso nkanda nkutu ko. Ndiona kondolo luzitu lolo kafuene mu baka MAKONGO nkutu ko. Bika Mfumu'a Lusanga kazibula meso kidivo Mazikua mamo mazitisa nsiku wau.
75. Bika makesa mamo makatula nsampatu mu malu mu Kinlongo, ye bika bakento bakala ye bitambala ku ntu.
76. Mfumu za Mazikua ma BDK zifuete zolasana kansi ka belasana ko. Bika Mfumu za Mazikua zenasana kitantu zawizana, kadi ka diena diambote nkutu ko mu kuna ye siamisa mpeve ya kitantu va kati kua mpangi za BDK, kadi Bakulu ba Muela Kongo i mpeve ya zola, ya nguizani, ya Mika mia Mbua bazolele va kati kua Bana ba Kongo bau na bau. Bantu bole benasana kitantu ye bana lembana mu wizana ka bafuene nkutu ko mu kala mfumu mu BDK.
77. I salu kia Mfumu'a Lusanga kua Zikua, lua Vula, lua Kimbuku mu sikidikisa Minsiku mia BDK mu mazikua mamo, mu longa mio makesa mamo ye kubanata mu zaya zitisa minsiku miomio.
78. I salu kia Lusanga mu semba zinkombo, ye songa kua Mfumu'a Lusanga lua BDK mpila zazo za mvualangani zilenda moneka mu Mazikua, mu Mavula, ye mu Bimbuku.
79. I salu kia Lusanga mu longa Minsiku mia BDK kua makesa mu Mazikua ma BDK.
I salu kia kinlongo mu longa Kimpeve, Kinzambi mu dionso Zikua, mu dionso Vula dia BDK.
I salu kia Kisumaya mu longa malongi ma Mayala kua makesa ma BDK, ye tuadisa bisalu bia luyalu lua BDK.
80. Mfumu'a Zikua fuete kala muntu zeye malongi ma BDK, muntu wena ye mpeve ya kitata ; mpeve yizeye lemvokela zinkombo, sungika zo ye vilakana zo bu zimene sungikua ; mpeve yibendanga ye yonzekanga bantu mu muita umosi ; mpeve yizeye ta kinzonzi, sima bitembo, zima tiya tua mpaka za kitantu ye vutula yenge ye nguizani va kati kua makesa.
81. Ndiona wena ye mpeve ya miaka minatanga kitantu kimuangasanga makabu ma bantu kafuene mu kala mfumu nkutu ko mu BDK.
Bika muntu wampila yayi kateka sala ntete mu katula mvimba KIYUNGA KIA MIAKA kiena yandi, landila diodio si kabanzulua mu vewa kimfumu, vo zeye tuadisa bisalu buambote.
82. Bika Minlongi, Banganga, Minkongudidi, ye Bamayala ba BDK bazaya zitasana ye sadila mu nguizani mu nzil'a ntomosono a bisalu bia BDK, kadi ndungunu a BDK va moko mau yena.
83. Salu kia KINLONGO kitadidi samu emi :
1) Longa Kinzambi kia Kongo.
2) Minkunga mia Kinzambi
3) Nsamu mitadidi zindozi, zimbikudulu, monameso.
4) Nsamu mia kinganga, mia zimpeve, mia kimbuki kia miela.
5) Nsamu mitadidi bisambu mu diambu dia tadina Kongo, vuluza ye tomesa Bana ba Kongo ye mvuilu zau.
6) Nsamu mia malongi ma Kinzambi mu zinkutukunu.
84. Mfumu'a Kinlongo, Minlongi, ye Banganga ; i mbuta zituadisanga bisalu bia Kinlongo kia Kongo.
85. Mbuta za Kinlongo kia Kongo ka zena ye luve nkutu ko mu nua nduinu zangolo zinatanga bulauki mu menga ma Mpeve ye mu ntu mia bantu.
86. Diena luve kua mbuta za Kinlongo mu nua nduinu zanzenzo, mu nua nsamba, kansi tekela mu nua nsamba, yandi bindamene teka dia. Bu kamene teka dia, lenda nua vela kimosi, zole, evo vela tatu za nsamba. Ka diena luve nkutu ko mu nua vioka vela tatu.
87. Kesa dia BDK mene dia lenda mua maza evo nsamba mu diambu dia kulula madia kansi ka mu diambu dia tomba mu kolua ko. Kadi kinduvu ka kiena luve nkutu ko mu BDK.
Mu kulula madia, diena kaka luve mu nua vela yimosi, zole, evo tatu kaka.
88. Diena luve kua Kesa dia BDK mu sadila fumu (nsunga), vo lolo i lutumu lua Ngang'a Buka, mu diambu dia kimbevo.
Vo ka mu diambu dia kimbevo ko, buna ka diena luve nkutu ko kua mbuta za kinlongo kia Kongo, ye makesa mabiza, mu nua fumu.
89. Ka diena luve nkutu ko mu vanga dionso-dionso diambu dilenda fuasa lukumu lua BDK.
90. Ku Zikua, ku Vula, ku Kimbuku, salu kia Kisumaya kitadidi nsamu emi :
1) Nsamu mia malongi ma Mayala mafuete vewa kua Bana ba Kongo.
2) Nsamu mia bimoko bia Kimayala mu mavata ma Kongo.
3) Nsamu mitadidi zinkutukunu za Bamayala ye Nkangu'a Kongo.
4) Nsamu mia zimpatu, mia mbululu a biliki, mia zintungulu, mia ntekolo a bianteka bia BDK.
5) Nsamu mia bivanza, mia ntombolo ye nsalulu a mbongo za dibundu ku nsia lutumu lua Mfumu'a Zikua, lua Mfumu'a Vula, lua Mfumu'a Kimbuku, lua Nkuluntu a BDK.
6) Nsamu mia nkalasani va kati kua BDK ye mfumu za luyalu lua nsi, ye makabu ma mayala.
7) Nsamu miamio mia ntomoso a bisalu mu kinsuni.
91. Mu ntangu'a nkubumunu mu zinkutukunu, KINLONGO una tuadisa nsamu mia Kinlongo mu lukutukunu.
- KISUMAYA una tuadisa nsamu mia ntungulu a misampa, nsumbulu za madia, biandu, biandua, nsamu mia luve kua mfumu za nsi, fulu bia ndeka bia makesa, manika bisonekua bia BDK mu mpambu za nzila, ye mu bibaka, nsamu mia ntombolo a makumbi mafuete nata makesa, ntiabulu a nkuni, ye bonso bobo.
- LUSANGA fuete tuadisa nsamu mia makesa mafuete kengelela lukutukunu, kidivo mvualangani ka yina kala ko. Tanina biandu, misampa, zinzo, makumbi, madia, biandua, makesa, ye mbuta za dibundu ye bantu babokelo ku lukutukunu.
92. Mu ntangu'a nkubukulu a lukutukunu, Mfumu'a Zikua evo Mfumu'a Vula, una kutakana ue Mfumu'a Kinlongo, ye Mfumu'a Mayala, ye Mfumu'a Lusanga, ye Mfumu'a Bivanza, mu diambu dia kubika lukutukunu lolo ya sikidikisa ye bambula moyo mu mbebe ya bonso muntu mu bau mu lukutukunu lolo.
93. Salu kia Kinlongo i mu tuadisa bisalu bia Kimpeve, bia Kinganga, bia Kinzambi.
Salu kia Kimayala i mu tuadisa bisalu bia Kinitu, bia Kinsuni.
Salu kia Lusanga i mu tanina BDK ye kongolela bisalu bia Kinlongo ye bia Mayala mu diumbu dia zaya keti diatila bonso buenina nzengolo za BDK.
Idina, mu yinza dia bisalu bia Lusanga muena nsamu emi :
1) Nsamu mitadidi nkubukulu a mandanda ma bisalu bia BDK.
2) Nsamu mia mandanda ma bisalu bia Kinzambi ye Kimayala.
3) Nsamu mia nkubukulu a minsiku mia nsadila bisalu.
4) Nsamu mia Salu bia Kinsueki.
5) Nsamu mitadidi bisalu bia Nkengi mia Kongo ye bisalu Fumvu dia Kongo (F.D.K)
94. Bakulu ba Muela Kongo mpeve ya Mika mia Mbua bazolele mu Bana ba Kongo ; idina, i salu kia mfumu za Kinlongo, za Lusanga, ye mfumu za Mayala mu kuna ye siamisa MPEVE YA NGUIZANI mu mazikua, mu mavula, ye mu bimbuku bia bisalu bia BDK.
95. Nzenza mu ntoto mia Bakongo i ndiona konolo mvila za Ntuka Kongo. Babo bavuidi mvila za Kongo dia Ntotela bena bisi nsi mu mavata mamo ma Bakongo ku Nsundi, ku Ngoyo, ku Mpemba, ku Nsanga, ku Kongo dia Mbamba, ye ku Kongo dia Luangu.
96. Makanda makondolo mvila za Kongo dia Ntotela bu meti zoma mpangi zeto zena ye mvila, bika makesa mamo ma BDK matelama ye tanina mpangi zeto. Kadi i bonso bobo lutumu lua Bakulu beto lutele.
97. I salu kia makesa ma BDK mu kusuna nzaku zazo za buzengi zakuna bamindele mu ntoto mia Kongo dia Bakongo.
98. Kesa dia BDK bindamene kala MANZAKI beni mu TUMAMANA mfumu za BDK, ye FUKI beni mu tumamana mingizila, banzenza, bobo bakondolo mvila za Kongo ye Lusansu lua Kongo.
99. Ka diena luve nkutu ko kua Kesa dia BDK mu SANISINA MUNGIZILA ye muangisa kumu kiandi mu mavata ma Bakongo. Kadi vanga dio i tomba mu tula Bakongo ku nsia lutumu lua nzenza zikondolo mvila za Kongo dia Ntotela ; se diodio i luta siamisa kaka kinkole kiakotesua Kongo.
100. Mu ntangu'a nsololo a zimfumu, makesa ma BDK mana kaka sola ye yadisa Bakundi ba BDK, i bantu bavananga lusadusu kua BDK.
101. Kesa dia BDK kalendi dio vilakana ko vo NSINSANI yena va kati kua makanda ma bantu, ye vo mu nsinsani yayi, ka diena luve nkutu ko mu bonga Bana ba Kongo ye kubakitila BIMANTINU bia mfumu za makanda makondolo mvila za Kongo dia Ntotela.
102. Ka diena luve nkutu ko kua Kesa dia BDK mu kubika minkunga mia makinu, evo mia kinzambi, mu ndinga yilembolo kala ya yeto beto Bakongo. Kadi ngimbudulu zeto zazo zifuete kaka kadilanga mu Kinlongo.
103. Nzenza zazingi zayiza vuanda mu mavata ma Bakongo zayiza mu diambu dia kuiza longoka Bakongo ye tomba nzila mu kubafuasa, kidivo Kanda dia Kongo diavutukisa ku nima ye lundua ku nsia kinkole kiakotesua Kongo.
Idina, i salu kia Kesa dia BDK mu zibula meso ye tomba mu bakula mavanga ma Ntantu miami mia Kanda dia Kongo mu kinzungidila kiandi.
104. Mufuasa kanda dia bantu ye vutula dio ku nima, Ntantu ukotesanga mu kanda diodio NDUINU ZANGOLO, DIAMBA, KINDUVU, KINSUZA, BUKOLO, MPAKA, NTUNGOLO, KIMONOKUAME, BUIVI, ZOLA NZENZA YE BELA MPANGI' AKU, ye bifu biabingi biankaka bivutulanga makanda ma bantu ku nima.
Bika Kesa dia BDK kalembua bua ye bakama mu mitambu miami miamio mia Ntantu.
Ndiona una nama nzila zazi za nzimbukusu ye sindisila Bakongo bankaka mu landa nzila zazi zmbivusu fuete tadilua bonso KILAUKI kieti diata maki ma Kongo.
Kilauki mbevo yena. Luniakisa zimbevon ka luvondani zo ko, vo mbevo zazi ka zena ye menga makondolo bila mu moko mau nkutu ko.
Ka luyambudilani dio ko vo bilauki biadiata maki ma Kongo. Ka diena luve nkutu ko.
105.Kesa dia BDK bindamene kala ye ntima wa NLEMVO va ntadisi a mpangi'andi NKONGO ; ye ntima ukondolo NKENDA va ntadisi a nzenza zikuiza vuandanga mu mavata ma Bakongo mu diumbu dia kuiza FUASA BAKONGO.
106. Makesa ma BDK mabindamene tanina mavangilu, makompani, zinzo, makumbi, ye mvuilu zampila mu mpila za MVUAMA zazo zisadilanga kimvuama kiau mu mvit'a ntomosono a Kongo, mu mvit'a mpulusu a Bakongo, a Kikongo, ye Lusansu lua Kongo.
107. Kompani diena mu ntoto mia Bakongo i nto a kimvuama mu Kongo dieto, nto a bisalu kua Bana ba Kongo, nto a lusadusu kua beto babo. Indina makompani mamo mena ku Bakongo mafuete taninua.
I salu kia makesa ma BDK mu longa malongi mama kua ntuenia zazo za Kongo ye nata zo mu sikama ye zaya tanina makompani mena mu Kongo dieto.
108. Bantu babo bakuizanga mu ntoto mia Bakongo ye sindisilanga Bakongo mu telama, mu fuema, mu tulula biamvu, zinzo, ye tana mvuilu za bantu, bantu babo bampila yayi bena kaka Ntantu mia Kanda dia Kongo, Mbua za Ntantu zifuete bangusua ye kakudulua mu lungisa lukanu luau lua mbivusu mu mavata ma Bakongo.
109. Yonso-yonso nzenza yina kusindisila mu sakanana ye finga mpangi'a aku Nkongo kena Nkundi eto nkutu ko. Yandi i Ntantu uzolele fuasa Kanda dia Kongo ye vutula dio ku nima.
Wonso-wonso Nkongo una kusindisila mu vanga dio wena Sielo kia Ntantu mieto, ovo nuni yafua meso yikuendelanga kaka mu kididi kia bansiuni.
110. Kesa dia BDK bindamene dio zaya vo mu vuluza Bakongo, Tata Nzambi i Bakongo kaka kasa dilanga. Idina nama mfumu za makanda makondolo mvila i tomba kaka mu tula Kanda dia Kongo nsia bitambi bia mingizila ku Kongo.
111. Dibundu dikondolo mbongo ka dilendi telema nkutu ko. Idina tueti lomba kua makesa ma BDK mu sadila nzila zazo zilenda kotesa mbongo mu BDK.
Bika makesa masosa wola ya matadi mantalu, ye vana buku kia kumi kia matadi mantalu kua BDK.
112. Mfumu'a Lusanga i mfumu'a minsiku ku Kongo mu kimbuku, ku vula, ye ku zikua. Idina, mizonza bu mibuidi, i salu kia Lusanga mu zonzesa minsamu ku Zikua, ku Vula, mu nsalasani ye Banduenga ba Zikua, ba Vula.
113. Mu minkinsi ye minkembo miankaka mia luzingu lua Bakongo, diena luve kua makesa mazolele dio mu kina ; kansi ka diena luve nkutu ko mu bonga nkinunu za mu BAR ye nata zo mu Kinlongo.
Ka diena luve nkutu ko. Kadi vanga dio i tomba mu bokela Mpeve zasumuka zisalanga mu zi BAR ye nzo za kinsuza, ye nata zo mu kuiza sumuna Kinlongo.
Disuasuani dianene diena va kati kua makinu ma mu BAR ye Makinu Manlongo ma bavovelanga mu Masonekua Manlongo mankaka.
Makinu Manlongo ma Mbangudi za Nganga ka mena makinu ko, kansi mpil'a ndiatulu , mpila ningusunu a nitu ye ntubulu a moko ye malu yikulumunanga Ngolo za Lusakumunu mu Kinlongo.
114. Makinu ma mu BAR mabakotese mu mabundu ma Klisto mu nsi yayi i BULAUKI nadede va ntadisi a Mbasi za Zulu ye Muanda Velela.
Ka diena luve nkutu ko kua Makesa ma BDK mu nata makinu mama mu Kinlongo kia Kongo.
115. Diena luve mu yimbila mu kiese ye mayangi, ye pepela mandala, bitambala biatundu, biambudi, biambuaki, biampembe, ye bifulu biantoko (=des fleurs) mu Kinlongo kia Kongo.
116. Mu mavata ye mu zimbanza, Kesa dia BDK bindamene sadila nzila zazo mu nuanisina MAZU MANKATU ; kadi Mpeve zambote matinisanga, bifulu biantoko bia Kimpeve mavondanga mu ntima mia bantu, ye mpe bulauki masikamesanga mu mintu mia bana ba bantu.
Nteye lumbu kiaki, bantu ba Nza yayi ka bazeye tezo kia mavonza mena mu MAZU nkutu ko.
117. Diena luve kua ndiona zolele dio mu sa MAZU mu nzo andi, kansi ka diena luve nkutu ko mu yambula mazu momo menda makuamisa bantu bankaka mu nzo zau.
Idina, vo ngeye MAZU zolele, buna lunda mo mu nzo aku. Kadi yambula mo menda makuamisa mfinangani zaku mu nzo zau i sumuna nsiku ye bokela tumbu kia luyalu.
118. Ka diena luve nkutu ko kua Kesa dia BDK mu lunda mvindu mu nitu andi, mu nzo andi, mu lupangu luandi, mu kinzungidila kia nzo andi, mu belo kiandi, mu vata diandi, mu mbanza yikakundanga.
119. Bu kazolele sumba kionso-kionso lekua, Kesa dia BDK bindamene kio sumba kua mpangi'a andi Nkongo. Kadi ka diena luve nkutu ko mu bonga mbongo za Nkongo, yimina zo Nkongo wantaka weti sosa mbongo va zandu, ye vana zo kua ndiona kondolo mvila za Kongo dia Ntotela. Ka diena luve nkutu ko. Kadi vanga dio i vutula Lusalu lua Kongo ku nima, ye kudia kimvuama kia banzenza.
Kuzeye dio koe, vo banzenza ba weti vuamisa balenda sadila kimvuama kiaki mabzi mu nuanisina Kanda dia Kongo ?
120. Ka diena luve nkutu ko kua Kesa dia BDK mu baka banzenza mu kisalu, va fulu kiena Bakongo beti sosa kisalu, ye bazeye sala kisalu kiokio.
121. Bivangua bisaluanga ku Kongo bu biena, ka diena luve nkutu ko Kesa dia BDK mu sumba bivangua biobio bimosi bitukanga ku nsi zanzenza.
122. Ndumba za Kongo zeti sosa mu kuela bu zena, ka diena luve nkutu ko kua matoko ma BDK mu sosa mu kuela bakento ba makanda manzenza.
Nkuelasani ye Ndombe za Amelika yena luve.
123. Nkombo bu yomonekene yifuete sungikua, kansi nsungukulu a nkombo yoyo ka yilendi buta kitantu nkutu ko va kati kua makesa.
Mu lembua buta kitantu, mmakesa mabindamene zaya sungikila zinkombo za bayau mu mpovolo za luzitu, za kimpangi, za muntu zolele kaka tomesa kisalu kia BDK ; kansi ka mu mpovolo za kinua kia bantu beti nuanina kimfumu nkutu ko.
BDK nguizani kazolele va kati kua Bakongo babo, ka mpaka ya kitantu nkutu ko.
124. Va kionso-kionso fulu ki kena, va ntadisi a wonso-wonso muntu weti kum' bokela, Kesa dia BDK bindemene vutula vo : KONGO !
125. Ka diena luve ko kua nkento wena ku ngonda mu kuiza ku Kinlongo, ku fulu kia bisambu.
126. Bika nkento butidi kasa ngonda tatu ko nzo tekela mu yantika vutuka kuiza ku Kinlongo.
127. Yonso ntangu kesa kafuilulu muntu lembolo kala ma BDK, makesa ma BDK bu bizidi ku mafua momo mu yimbila ye vanga kisambu :
1) Kesa vuidi mafua bindamene tomba nzila mu nguizani ye mpangi zandi za kanda kidivo BDK katulua mu mandanda ma bisambu.
2) Vo BDK katambudulu mu tulua mu mandanda ko, buna makesa si badingalala ye lembua tula mpaka.
3) Wizana evo lembua wizana mu tula BDK mu mandanda, kesa fuilulu ye kanda diandi babindamene tula mpeve ya ngimba va fulu kiokio ye tanina makesa ma BDK mu mvualangani zazo.
Miami i nsiku miantete mifuete zitisa makesa ma Bundu dia Kongo (=BDK). Minsiku miankaka si mialanda.
-
Vo dila wuna dila, dila kuaku, kansi Nsiku Wanlongo ka wulendi sumunua ko. Koka koka kokele, Ya Kimpumbulu’e mambu kanata.
-
Si tu veux pleurer, tu n’as qu’à pleurer, mais la Loi Sacrée ne doit jamais être transgressée. Kita kita na lubulu. Ya Kimpumbulu’e omema makambo.
Ntumua Mase
Mfumu a Zikua Madinina Bundu dia Kongo
Mfumu a Nduenga mu Amelika
